ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - Τα αριθμητικά επίθετα

ΤΑ   ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ  ΕΠΙΘΕΤΑ

   Τα επίθετα που δηλώνουν αριθμούς λέγονται αριθμητικά.

  Α. Τα   αριθμητικά  επίθετα  που  φανερώνουν  ορισμένο  πλήθος   από  πρόσωπα  ,  ζώα  ή  πράγματα  λέγονται  απόλυτα  αριθμητικά.

     π.χ.   πέντε καραμέλες,  δώδεκα  μαθητές,  μία πέτρα

 Από  τα  απόλυτα  αριθμητικά  κλίνονται  μόνο  τα  :

 ένας, μία, μια, ένα

τρεις, τρεις, τρία

τέσσερις, τέσσερις, τέσσερα

* Τα  αριθμητικά  δύο  ή  δυο  και  από  το  πέντε  μέχρι  το  εκατό  δεν  κλίνονται.

                                             

     Προσέχω  την  ορθογραφία:

Τα  απόλυτα  αριθμητικά  από  το  13  ως  το  19  γράφονται  με  μια  λέξη.   π.χ.  δεκατέσσερα ,  δεκαπέντε

Τα  απόλυτα  αριθμητικά  απ’  το  21   και  μετά  γράφονται  με  δύο  λέξεις.  Π.χ.  είκοσι  έξι, σαράντα  πέντε, πενήντα δύο     

Τα  εννιά, εννιακόσια  και  εννιακοσιοστός  γράφονται  με  δύο  ν.

Τα  ενενήντα,  ενενηκοστός  και  ένατος   γράφονται  με  ένα  ν.

Β. Τα   αριθμητικά  επίθετα  που  φανερώνουν  τη σειρά, την τάξη  λέγονται τακτικά και τα περισσότερα τελειώνουν σε -(τ)ος,-(τ)η, (τ)ο, π.χ  πρώτος μήνας τρίτο πάτωμα.

                                                             

Πολλές  φορές  χρησιμοποιούμε  τα  αριθμητικά  σαν  πρώτα  συνθετικά  και σχηματίζουμε  σύνθετες  λέξεις.

Η μορφή που μπορούν να πάρουν τα  απόλυτα  αριθμητικά, όταν είναι α΄ συνθετικά σε λέξεις είναι:

Το   ένας  , μία, ένα  γίνεται  μονό -              μονόδρομος

το    δύο                    γίνεται δι -                    δίκοπο

                                  γίνεται δισ -                  δισέγγονος

το   τρία                    γίνεται τρι -                   τρίγωνο

                                  γίνεται τρισ-               τρισχαριτωμένος

το τέσσερα                γίνεται τετρα-             τετράγωνος

Από  το  πέντε  ως  το  ενενήντα  εννέα  έχουν  συνδετικό  φωνήεν  α  ανάμεσα  σε  αυτά  και  το  β΄  συνθετικό.

 πέντε - πεντάγωνο , επτά – επτάγωνο εξήντα - εξηντάχρονος